Rosnące zainteresowanie pompami ciepła w Polsce sprawia, że coraz częściej pytamy, ile prądu pobiera pompa ciepła i jak to wpływa na nasze rachunki. Inwestycja w takie urządzenie to nie tylko decyzja o zmianie źródła ogrzewania, lecz także krok w stronę bardziej świadomego zarządzania energią w domu lub firmie. Właśnie dlatego tak ważne jest rzetelne zrozumienie, jak działa pompa ciepła, od czego zależy jej pobór prądu oraz jakie czynniki mogą sprawić, że system będzie bardziej oszczędny.
Pompa ciepła a pobór prądu
Aby właściwie odpowiedzieć na pytanie „pompa ciepła ile prądu zużywa?”, należy zacząć od wyjaśnienia kilku podstawowych pojęć. Jednym z najczęściej pojawiających się terminów jest COP (Coefficient of Performance). Wskaźnik ten określa stosunek ilości energii cieplnej oddanej do budynku do ilości energii elektrycznej zużytej przez urządzenie. Im wyższy COP, tym bardziej efektywna praca pompy ciepła. Przykładowo, jeśli COP wynosi 4, oznacza to, że zużywając 1 kWh energii elektrycznej, urządzenie dostarcza aż 4 kWh energii cieplnej.
Drugim ważnym parametrem jest SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). To uśredniona efektywność pracy pompy w ciągu całego sezonu grzewczego, uwzględniająca zmienne warunki atmosferyczne. Wskaźnik SCOP lepiej niż COP oddaje rzeczywiste zużycie energii w skali roku, ponieważ obejmuje zarówno okresy mroźne, jak i cieplejsze. Z punktu widzenia inwestora SCOP jest więc bardziej miarodajny, gdy chcemy oszacować całkowity roczny pobór prądu pompy ciepła. Warto też odróżnić moc pompy ciepła od jej zużycia energii elektrycznej. Moc to parametr określający, ile ciepła urządzenie może dostarczyć w jednostce czasu, natomiast zużycie energii zależy od tego, ile godzin pompa pracuje i jak intensywnie musi wspierać instalację grzewczą. Równie ważne jest zrozumienie, że pompa ciepła nie „produkuje” energii z niczego, ale przetwarza ciepło z otoczenia – powietrza, gruntu lub wody – zużywając przy tym określoną ilość prądu.
Pompa ciepła – ile prądu rzeczywiście pobiera?
Dla domu jednorodzinnego o powierzchni około 120 m², dobrze ocieplonego, roczny pobór prądu przez pompę ciepła powietrzną może wynosić w granicach 2000–3000 kWh. W przypadku budynku większego, o powierzchni 200 m² i średniej izolacji, zużycie może sięgać 4000–6000 kWh. W starszych domach, które nie przeszły termomodernizacji, wartości te rosną nawet do 8000–10000 kWh rocznie. Takie liczby mogą wydawać się wysokie, ale warto pamiętać, że w tych obliczeniach mówimy o całkowitym ogrzewaniu budynku i przygotowaniu ciepłej wody użytkowej.
Jeśli przeliczymy to na koszty, łatwo zauważyć przewagę pomp ciepła nad tradycyjnymi systemami. Nawet przy poborze 5000 kWh rocznie, przy średniej cenie energii na poziomie 1 zł/kWh, roczny wydatek na ogrzewanie i ciepłą wodę wynosi około 5000 zł. Tymczasem w przypadku ogrzewania gazowego lub olejowego koszty te mogą być znacznie wyższe. Warto zwrócić uwagę, że dane katalogowe producentów zwykle odnoszą się do warunków testowych, a rzeczywisty pobór prądu zależy od temperatur zewnętrznych i profilu użytkowania. Dlatego najlepiej analizować zużycie w dłuższej perspektywie czasowej, np. na podstawie rocznych rachunków, a nie chwilowych wskazań.
Czynniki wpływające na pobór prądu przez pompę ciepła
Rzeczywisty pobór prądu pompy ciepła zależy od szeregu czynników, które wzajemnie na siebie oddziałują. Pierwszym i najważniejszym elementem jest izolacja termiczna budynku. Dobrze ocieplone ściany, dach i okna ograniczają zapotrzebowanie na energię cieplną, a tym samym ilość prądu zużywanego przez pompę. Kolejnym czynnikiem jest rodzaj instalacji grzewczej. Pompy ciepła najlepiej współpracują z ogrzewaniem niskotemperaturowym, takim jak ogrzewanie podłogowe czy ścienne. W przypadku grzejników wysokotemperaturowych pobór prądu wzrasta, ponieważ urządzenie musi pracować z większą mocą, aby uzyskać odpowiednią temperaturę zasilania.
Na zużycie energii wpływa również strefa klimatyczna. W rejonach Polski, gdzie zimy są surowsze, pompa ciepła będzie pobierała więcej prądu niż w cieplejszych regionach. Dlatego tak ważny jest prawidłowy dobór urządzenia do lokalnych warunków. Nie bez znaczenia pozostaje jakość montażu. Instalacja wykonana zgodnie ze sztuką, z uwzględnieniem wszystkich wymagań technicznych, zapewnia stabilną i oszczędną pracę urządzenia. Ostatnim elementem, o którym często się zapomina, jest regularny serwis i ustawienia systemu. Prawidłowo skonfigurowana automatyka oraz przeglądy techniczne pozwalają utrzymać pompę w optymalnej kondycji, co bezpośrednio przekłada się na pobór prądu.